सार्वजनिक लेखापरीक्षणको परिचय दिदै नेपालमा सरकारी खर्चको लेखापरीक्षण व्यवस्थाका त्रुटीहरु औल्याउनुहोस् ।

 

सरकारी/सार्वजनिक लेखापरीक्षण:

सार्वजनिक आर्थिक कारोवारसँग सम्बन्धित लेखा, कागजात र अभिलेखको स्वतन्त्र, निस्पक्ष एवं उद्देश्यमूलक रुपमा गरिने परीक्षणलाई सार्वजनिक लेखा परीक्षण भनिन्छ ।
यस्तो परीक्षणले सार्वजनिक खर्चको मूल्याङकन तथा विश्लेषण गरी सरकारी खर्चको नियमितता मितव्ययीता, कार्यदक्षता, प्रभावकारीता पारदर्शिता र जवाफदेहीता सुनिश्चित गर्दछ । नेपालको सरकारी लेखा परीक्षण मूलत: आन्तरिक तथा आन्तरिक तथा आन्तिम गरी २ चरणमा सम्पन्न हुने गर्दछ ।

(क) आन्तरिक लेखापरीक्षण:

आन्तरिक नियन्त्रणको महत्वपूर्ण औजारको रुपमा जिल्ला स्थित कोष तथा लेखा नियन्त्रण कार्यालयबाट चौमासिक रुपमा सम्पन्न हुने गर्दछ ।

(ख)अन्तिम लेखापरीक्षण :

स्वतन्त्र संवैधानिक निकायको रुपमा रहेको महालेखा परीक्षकको कार्यालयद्वारा आन्तरिक लेखा परीक्षण सम्पन्न भए पश्चात नियमितता, मितव्ययीता, कार्यदक्षता, प्रभावकारीता र औचित्यसमेतको आधारमा सम्पन्न गरिन्छ ।

सरकारी लेखा परीक्षणमा व्याप्त त्रुटीहरु :

क) आन्तरिक लेखापरीक्षणको न्यून प्रभावकारीता रहनु
–दायरा साँघुरो (नियमीतता र अंक गणीतीय परिक्षणमा सीमित)

–कारोवारको लेखाङकन र परीक्षण गर्ने कर्मचारी एउटै समूहको हुनु

–आ.ले.प.लाई व्यवस्थापनले उपयोग गर्न नसक्नु,

–आ.ले.प.लाई निर्णयको आधार नबनाइनु तथा सुझाव कार्यान्वयन नगरिनु

–दुर्गम क्षेत्रमा आ.ले.प. गर्ने कर्मचारीकै अभाव रहनु ।

ख) आन्तिम लेखापरीक्षण समयमा सम्पन्न हुन नसक्नु

ग) कार्यमूलक लेखा परीक्षणलाई व्यापक रुपमा अवलम्वन गर्न नसकिन

घ) दक्ष लेखापरीक्षकहरुको अभाव रहनु

-प्रविधीको जटिलता अनुरुप तालिमको अभाव

ङ) लेखापरीक्षहरुमा उत्प्रेरणाको कमी रहनु

-साधन स्रोत र मूल्यांङकन कमजोर रहनु,

च) खर्चको मापदण्ड बन्न नसक्नु

छ) लेखापरीक्षण मापदण्ड र लेखापरीक्षकको आचार सहिता लागू गर्न नसकिनु,

ज) लेखापरीक्षण निर्देशिकाको सामयिक परिमार्जन हुन नसक्नु ।

झ) दोहोरो अर्थ लाग्ने ऐन, नियम र निर्देशिकाहरु व्याप्त रहनु ।
ञ) लेखापरीक्षणमा सूचना प्रविधिको उपयोग र Risk Based Auditing लाई आत्मसात गर्न नसकिनु,

ट) योजनावद्ध लेखापरीक्षण र लेखापरीक्षणको नियमित सुपरिवेक्षण प्रभावकारी नहुनु,

ठ) परम्परागत स्रेस्ता प्रणाली रहनु,

ड) आन्तरिक र अन्तिम लेखा परीक्षणबीच पर्याप्त तालमेल नहुनु ।

ढ) मिलेमतोमा भ्रष्टाचारले प्रश्रय पाउनु ।

ण) जन लेखापरीक्षण र सामाजिक परीक्षणको अभाव रहनु ।

सरकारी लेखोपरीक्षणमा विद्यमान उपरोक्त त्रुटीहरुको सुधार गर्दै आन्तरिक लेखा परीक्षण उपसमूह गठन, Risk Based Auditing, सूचना प्रविधिको उपयोग र लेखापरीक्षकको दक्षता वृ्द्धि जस्ता पक्षमा ध्यान दिन सकेमा सुधारको अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

फाइलिङ भनेको के हो?यसका उद्देश्यहरु लेखी फाइल राख्ने तरिकाहरु उल्लेख गर्नुहोस्।

1.फाइलिङ:- >कार्यालयमा दैनिक रूपमा प्राप्त हुने चिठीपत्र, लिखत टिप्पणी र अन्य महत्वपूर्ण कार्यालयीय कागजात आदिको भविष्यमा आवश्यक पर्दा तुरुन्त प्राप्त गर्न सक्ने गरी व्यवस्थित, वैज्ञानिक एवं क्रमबद्ध रूपमा अभिलेख राख्ने कार्यलाई फाइलिङ भनिन्छ । > कागजातलाई प्राथमिकताका आधारमा वर्गीकरण गरी उचित व्यवस्थापन गर्ने कार्य नैे फाइलिङ हो ।  सुरक्षा, शीघ्रता, लचकता, सरलता, मितव्ययिता, अनुक्रमिका आदि असल फाइलिङ प्रणालीमा हुनुपर्ने गुणहरू हुन् । 2.फाइलिङको उद्देश्य:- भविष्यमा खोजेको बखत तुरुन्तै पाउने गरी कागजपत्र फाइलमा सुरक्षित राख्नु फाइलिङको प्रमुख उद्देश्य हो । फाइलिङका अरू उद्देश्य निम्न छन :- >आवश्यक परेको समयमा प्रमाणको रूपमा कागजात जुटाउनु । >कार्यहरूलाई दोहोरिन नदिनु । >एक अर्कामा तुलना गर्न सहयोग गर्नु । >कार्यालयमा सूचना एवं प्रतिवेदन सजिलै उपलब्ध गराउनु । >अनुगमन र मूल्याङ्कनको कार्यमा सहयोग गर्नु । >कार्यालय व्यवस्थापन गर्नु। >कार्यालयको कार्यकक्ष आकर्षक बनाउनु आदि। 3.फाइल राख्ने तरिकाहरू:- >कागजातहरू सुरक्षित हुने गरी फाइलमा मिलाएर राख्ने कार्य फाइ...
Read more

कर्जा अपलेखन भनेको के हो?कर्जा अपलेखन किन गरिन्छ?

1.कर्जा अपलेखन:- >BFIs ले प्रदान गरेको कर्जा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको अभिलेख मा आएको हुन्छ,उक्त अभिलेखलाई हटाउने कार्य लाई नै कर्जा अपलेखन भनिन्छ। >बैंकले कर्जा सकार गरेमा आफुले कर्जा नोक्सानी व्यवस्थामा रहेको कोषबाट कर्जा चुक्ता गर्दा  ऋणिले ऋण चुक्ता गर्दा कर्जा असुलिन्यायधिकरण मार्फत कर्जा असुली अन्तर्गत धितो लिलामी हुँदा कर्जा अपलेखन हुने गर्दछ। 2.कर्जा अपलेखन निम्न कारणले गरिन्छ:- >ideal सम्पत्ति लाई न्यूनीकरण/हटाउन का लागि  >bfis को नाफालाई वृद्धि गर्नका लागि  >व्यावसायिक कार्य निरन्तर सञ्चालनका लागि  >निस्कृय कर्जा सम्पत्ति को मात्रा थाहा पाउनका लागि  >जोखिम न्यूनीकरण गर्नका लागि  >करको दायित्व न्यूनीकरण गर्न >कर्जा प्रदान गरिएको ऋणि लाई प्रभावकारी नियमन निरीक्षण गरि बाकी कर्जा लाई असल कर्जामा राख्नका लागि  >Loan loss provision मार्फत कर्जा अपलेखन गरि ऋणि लाई कालो सुचिमा राख्नका लागि आदि। 3.निष्कर्ष:- कर्जा अपलेखन गर्नाले provision को कोषबाट वा ऋणिको धितो बाट वा ऋणिले आफैं वा अरुको सम्बन्धित व्यक्तिले ऋण चुक्ता गरि...
Read more

Good For Payment Cheque

 Good For Payment Cheque चेकमा लेखिएका रकम भुक्तानी गनन सुनननितता प्रदान गनन भुक्तानी योग्य छ भनन सम्बखित बैंकले  प्रमाखतत गरेको चेकलाई गुड फर पेमेन्ट चेक भननन्छ । यस्तो चेक बनाउन िातावालालेआफ्नो िातामा  चेकमा लेखिने रकम जम्मा गरी चेक कानिन्छ । यो चेक बैंकले के नि शुल्क नलएर प्रमानित गरेको हुन्छ ।  यस्तो चेक नलई आउनेलाई बैंकले तोनकएको समय नभत्र भुक्तानी नदन बैंक वाध्य हुनेछ । अरु चेकमा जस्तो गुड फर पेमेन्ट चेकमा भुक्तानी नहुने डर हुुँदैन । नकननक, बैंकले यस्तो चेक जाुँच गने  क्रममा नैिातामा मौज्दात भए नभएको, िस्ताक्षर वा नमनत नमले ननमलेको, अंक र अक्षरमा फरक परे  नपरेको लगायतका नवषयमा यनकन गररसके को हुन्छ । साथै गुड फर पेमेन्ट चेक बराबरको रकम  सम्बखित िातामा नै रोक्का गररएको हुन्छ वा अन्य आन्तररक िाता (मानजनन िातामा) िर ान्सफर गररएको  हुन्छ । यसथन, गुड फर पेमेन्ट चेकलाई नवत्तीय कारोबारमा नगदसरि मान्यता र नवश्वास गररन्छ । गुड फर पेमेन्ट गने चेकको साथमा ननवेदन नदएपिात् नननित शुल्क नलएर बैंक तथा नवत्तीय संस्थाले सो  चेकलाई गुड फर पेमेन्ट भनी प्रमा...
Read more